Khi Davor Suker thực hiện cú lốp bóng vào lưới Peter Schmeichel tại EURO 1996, đấy có lẽ chính là ngày thế giới bóng đá bắt đầu biết về đội bóng Croatia tới từ quốc gia chỉ mới lập quốc được 5 năm có lẻ, nhưng tài năng thì nhiều như vườn hoa sao rơi.
Ngày đó, lối chơi hào hoa của những Davor Suker, Zvonimir Boban, Robert Jarni, Slaven Bilic và Robert Prosinecki khiến khán giả phải dành cho đội bóng vùng Balkans một sự nể trọng đặc biệt. Không phải vì các ngôi sao trong đội, mà vì chân dung của một đội bóng tuy chưa có tên tuổi nhưng chơi sòng phẳng với tất cả các ông lớn khác. Và khi ta đi tìm lịch sử của Croatia thì không có gì khó hiểu cả. Vâng, Croatia là lá cờ đầu tách ra từ Nam Tư (trước đây) – cùng với Tiệp Khắc và Xô Viết, là 3 trụ cột của nền bóng đá Đông Âu đánh đông dẹp bắc thời chiến tranh lạnh.
Nam Tư đoạt hạng 4 ở World Cup 1930, á quân ở hai kỳ EURO 1960 – 1968, và giành Huy chương vàng Olympic 1960 tại Roma. Trong khi đó, những Davor Suker, Robert Prosinecki, Zvonimir Boban thực tế đã nâng cao chức vô địch U20 thế giới năm 1987 trong màu áo xanh trắng của Nam Tư (trước đây). Do đó, khi Liên bang Nam Tư tan rã, Croatia tách ra tuyên bố độc lập thì chỉ trong hơn 30 năm lập quốc đã 3 lần vào bán kết World Cup với thành tích tăng dần đều. Năm 1998 hạng 3, năm 2018 hạng nhì, và năm 2022 hạng nhất?
Một trong những điều làm nên tên tuổi của Croatia chính là chiếc áo. Phải, một chiếc áo ca-rô đỏ trắng đã đi vào lòng người hâm mộ bóng đá. Không rực rỡ như vàng-xanh của Brazil hay da cam của Hà Lan, không thanh lịch như màu thiên thanh của người Ý, không nhàn nhạt như Argentina hay bình thường lâu lâu vài điểm nhấn như Anh, Đức. Trên thế giới không có đội tuyển nào có chiếc áo đấu vừa đẹp, vừa ấn tượng lại không bao giờ lỗi mốt như áo đấu của Croatia cả. Khi xuất hiện lần đầu tại EURO 1996, người ta đã thích thú về áo đấu đó. Đến khi bắt đầu quen mắt tại World Cup 1998, thì Croatia gây ấn tượng sâu sắc với người hâm mộ vì những màn trình diễn xuất sắc đi cùng chiếc áo đẹp. Phải nói nhìn áo biết ngay là của Croatia.
Nguồn gốc của chiếc áo đẹp này mang cả một lịch sử trong đó. Tương truyền rằng tất cả bắt đầu từ một cuộc chiến thể hiện trí tuệ và tự do của người Croatia thời cổ. Hơn 1.000 năm trước, công tước Pietro II Orseolo xứ Veneto đã đánh bại vua Croatia Stephen Drzislav trên biển, khiến nhà vua bị người Veneto bắt giữ. Nằm trong tay kẻ thù, ông đã thách công tước Pietro đấu với mình 3 ván cờ. Nếu nhà vua thắng, ông sẽ được trả tự do và có quyền cai trị các vùng đang tranh chấp. Cuối cùng, vua Drzislav chiến thắng sau 3 trận đấu trí căng thẳng. Để nhớ sự kiện này, ông lấy hình ảnh bàn cờ làm biểu tượng quốc gia. Hình ảnh bàn cờ theo thời gian trở thành biểu tượng quốc gia Croatia.
Có lẽ khi đọc xong câu chuyện trên, bạn sẽ phần nào hiểu các cầu thủ Croatia lấy ở đâu ra trí tuệ sức mạnh và lòng vượt khó trong các trận đấu. Chỉ riêng màu áo ca-ro đỏ trắng mang trên mình thôi, họ đã gom đủ linh hồn của một dân tộc.
