Van Gaal thực sự là một Van Gogh trong bóng đá. Ông không chỉ là nhà vô địch ở Ajax, Barcelona, cho đến AZ, Bayern. Ông còn có triết lý tạo được ảnh hưởng lên những nhân vật lớn trong thế giới bóng đá sau này, như Jose Mourinho, Pep Guardiola, Frank Rijkaard. Ông có một vị trí riêng trong lịch sử.
Bi kịch của Van Gogh
Tháng Mười vừa qua, bức họa trứ danh Hoa hướng dương của Vincent Van Gogh đã bị những người biểu tình thuộc nhóm Just Stop Oil ném xốt cà chua lên, để phản đối chuyện… khai thác dầu khí, và truyền đi các thông điệp ủng hộ môi trường.
Ngày nay, Van Gogh đã được thừa nhận là một trong những họa sĩ tài năng bậc nhất trong lịch sử hội họa, nhưng sinh thời, ông bị coi là một người thất bại. Các bức tranh của Van Gogh không được người đương thời đánh giá cao, và tương truyền rằng trong một thập kỷ sáng tác, ông chỉ bán được duy nhất một bức tranh, sống cả đời trong nghèo khó và bệnh tật.
Bi kịch lớn nhất của Van Gogh là người đương thời không hiểu nổi ông, còn người đời sau thì sẵn sàng hủy hoại di sản của ông trong phút chốc, vì nhân danh sự tiến bộ. Một ngày khó ở, một đám người đang cần trút giận để thể hiện ý kiến, và bức tranh bị bôi xốt cà chua không thương tiếc, dù bây giờ, ai cũng đã hiểu được giá trị tinh thần lớn lao của nó.
Nhưng có một điều không thể thay đổi: Van Gogh, trong cả cuộc đời bị ám ảnh bởi xui xẻo và bệnh tật ấy, không bao giờ ngừng vẽ. Dù có đau khổ đến thế nào, và tuyệt vọng khi không nhận lại được gì ra sao. Vẽ có lẽ là niềm an ủi duy nhất của ông, và cũng là điều duy nhất ông quan tâm. Không phải là phản ứng thất thường của người đời.
Năm 2015, tờ Independent đăng một nghiên cứu nhỏ cho thấy 5% người Anh không thể phân biệt được Van Gaal với… Van Gogh. Khi được hỏi, họ cho rằng HLV người Hà Lan là một danh họa, cho dù thời điểm ấy, Van Gaal rất nổi tiếng ở nước Anh, vì ông đang dẫn dắt Man United.
Đấy cũng là giai đoạn mà Van Gaal phải hứng chịu rất nhiều sự chỉ trích, rằng lối chơi của ông quá tẻ nhạt, rằng thời của ông hết rồi. David May, cựu danh thủ của M.U thậm chí còn phê phán Van Gaal ngay trên kênh truyền hình MUTV của đội, tuyên bố rằng M.U thi đấu quá “hèn yếu”.
Tất nhiên là Van Gaal đã quen với chuyện này. Sau khi Hà Lan thua ở bán kết World Cup 2014, báo chí nước này đã chỉ trích ông tơi bời, cho rằng đội da cam dưới triều đại của ông đã chơi thiếu dũng cảm, dù trước đó, Hà Lan đã thắng 5 trận liên tiếp với phong cách thi đấu hiệu quả.
Di sản của Van Gaal
Khi ấy, mọi người đều quên rằng với tầm ảnh hưởng của mình, Van Gaal thực sự là một Van Gogh trong bóng đá. Ông không chỉ là nhà vô địch ở Ajax, Barcelona, cho đến AZ, Bayern. Ông còn là người có triết lý tạo được ảnh hưởng lên những đại nhân vật trong thế giới bóng đá sau này, như Jose Mourinho, Pep Guardiola, Frank Rijkaard. Ông có một vị trí riêng trong lịch sử.
Nhưng người hâm mộ, vốn hay nhầm Van Gaal với Van Gogh và bóng đá với hội họa, luôn là thế: họ đánh giá dựa trên những gì xuất hiện ngay trước mắt, là kết quả. Ngay trước thềm World Cup 2022, ông vẫn phải hứng chịu những chỉ trích, cho dù đội bóng đã chơi ấn tượng, với một đội hình khiêm tốn về tên tuổi. Dư luận không việc gì phải nhớ chuyện ngày xửa ngày xưa làm gì cả.
Vào tháng Tư, Van Gaal làm khách mời trong một chương trình đối thoại trên kênh RTL, và khiến công chúng rúng động: ông tuyên bố mình đang mắc ung thư tiền liệt tuyến. Đấy là lần đầu tiên các cầu thủ và bạn bè của ông biết tin này. Thời điểm ấy, Van Gaal đã trải qua 25 lần xạ trị. Trận cuối của vòng loại World Cup, chiến thắng 2-0 trước Na Uy ở Rotterdam, ông phải ngồi xe lăn.
Nhưng Van Gaal vẫn tiếp tục “vẽ”, như Van Gogh. Ở tuổi 71, ông là HLV lớn tuổi thứ ba trong lịch sử 92 năm của World Cup. Nếu Hà Lan lọt vào bán kết, ông sẽ vượt qua Oscar Tabarez, hiện đang đứng thứ hai. Người đứng đầu là Otto Rehhagel, 71 tuổi khi dẫn dắt Hy Lạp ở World Cup 2010.
Đấy là lần thứ ba Van Gaal dẫn dắt Hà Lan, và chặng đường họ đã đi không hề tầm thường, với 12 trận thắng sau 16 trận, hòa 4, ghi 43 bàn và thủng lưới 13 lần. Họ đánh bại Bỉ, đội xếp thứ hai trên BXH FIFA, cả hai lượt trận sân nhà lẫn sân khách. Họ đè bẹp một đội mạnh khác là Thổ Nhĩ Kỳ 6-1. Họ nã vào lưới Đan Mạch, đội sau này vào đến bán kết EURO 2020, 4 bàn. Họ mở màn chiến dịch World Cup 2022 chưa quá ấn tượng, nhưng đủ để giành 3 điểm quan trọng, và không thủng lưới.
Nhưng dù chặng đường tại Qatar có như thế nào đi nữa, thì với Van Gaal, điều đó cũng không quá quan trọng. Di sản của ông không chỉ có những chiếc cúp. Cũng như Van Gogh, ông có một lẽ sống luôn là niềm an ủi vĩ đại giữa những phút giây khắc nghiệt bậc nhất của đời người: bóng đá.
